Tác giả Truyện ngắn đăng báo Sinh Viên Việt Nam, năm 2012
ảnh: rừng Kon Tum, https://jgwaste.com/
1.
Bản phân công thực tập của nhà trường vừa dán trên bản tin thì sinh viên năm cuối đã ùa vào tranh xem như một hiện tượng thú vị. Từng toán nhỏ sinh viên còn tranh thủ ngồi ở khu ghế đá trước bản tin đợi cán bộ của văn phòng đào tạo xuống dán thông báo để không bỏ lỡ một khoảnh khắc hồi hộp nào. Một kết quả mang tính miền nam rộng rãi vì các tỉnh lẻ và thành phố phía nam dàn đầy đủ trên tờ A0 mỏng manh nhưng mãnh lực. Tiếng cảm thán làm cho bầu không khí thêm lục sục. Đa số là trở về quê nhà, một nhóm được nhận thử việc ở các cơ quan cảnh sát trong trung tâm thành phố, một vài người buộc phải thực tập ở một tỉnh lẻ khác, không phải quê nhà, đây là số sinh viên buồn bã nhất. Trụ chờ mọi người tản đi thưa thưa rồi vào bản tin, di tay trên đường không khí song song với hàng dọc mã số sinh viên trên tờ thông báo. Ngón tay Trụ dừng lại ở mã số 16SA0054, rồi rê một đường ngang vào ô địa bàn thực tập. Trụ khựng lại, cả bờ vai như chùn nặng xuống dưới bước chân im lặng. Cậu bạn cùng lớp tò mò hỏi:
– Mày đi đâu?
– Biên giới phía tây… – Trụ hờ hững trả lời, trong lời nói có chút tuyệt vọng vui vẻ với kiểu pha trò bằng ngôn ngữ văn học
– Là ở đâu, biên giới phía tây hơn cả chục tỉnh?
– Ngã ba Đông Dương…
– Vậy mày đi Tây Nguyên à?
– Ừ, Kon Tum…
Cậu bạn vịn vai Trụ, không nói thêm gì vì vùng núi không phải là nơi lý tưởng cho những chuyến thực tập, chưa kể là điều kiện sinh hoạt khá thiếu thốn và nhất là những thông tin về tỉnh cực bắc cao nguyên này đối với mọi người còn trong vòng kỳ bí như vùng tự trị Tây Tạng hoang vu bên Trung Quốc.
Mọi người vỗ tay rần rần chào mừng người duy nhất trong phòng sẽ nhập cư vùng núi khi Trụ mở cánh cửa gỗ cũ kĩ đang khép hờ. Thanh âm vỗ tay phát ra từ các giường tầng tuy hồn nhiên và đùa giỡn nhưng cũng khiến Trụ có một chút hụt hẫng và len chút bực dọc. Giờ cơm trưa của Trụ trôi qua vội vàng vì quá nhiều lời bàn tán về kết quả phân vùng thực tập. Không hẳn là buồn bã nhưng mọi việc đến khá đột ngột, ngoài sự suy đoán của Trụ cả một khoảng cách quá dài.
Trụ chưa bao giờ nghĩ mình sẽ đến Tây Nguyên. Quên hẳn cả việc thu xếp hành lý, mua vé xe tạt về thăm nhà, trong dòng suy nghĩ miên man của Trụ toàn chứa rặng núi, thung lũng vắng, buôn làng, nhà rông, con đường bùn đỏ và sự bất ổn…
Một vài tin nhắn hỏi han trong buổi chiều tối khi nghe tin làm Trụ cũng thấy vơi bớt một vài thứ đang nén nặng trong người.
2.
Xe dừng lại ở một quán cà phê xập xệ để mọi người rửa mặt tạm sau một đêm ủ mệt trên xe. Triền ngô chạy dài trong sương bên con đường đất đỏ hệt trong bộ phim “Mẹ con đậu đủa” Trụ xem thời tiểu học, một cảm xúc nghẹn ngào và thú vị. Cảm giác đầu tiên khi thấy Tây Nguyên cũng không tồi tệ lắm, điều này làm Trụ khá phấn chấn. Uống xong cốc cà phê, mùi vị cà phê Tây Nguyên thật đặc biệt, đắng một cách dễ chịu, ít ra thì lên đây cũng được uống cà phê đúng nghĩa. Xe lại tiếp tục rì rì chạy lên hướng Bắc, Trụ tỉnh táo nhìn những rặng núi còn mờ hơi sương và bắt đầu thở nhẹ. Buổi sáng đầu tiên trên rẻo cao trôi bình yên.
Độ bốn năm lần ngồi gật gù đụng kính thì xe cũng đến vùng biên giới phía tây. Lần đầu tiên Trụ cảm nhận cảm giác đi trên những dốc núi cheo leo và những vạt rừng xanh ngát. Cửa xe bật ra, Trụ vội vàng lôi áo gió từ trong vali kéo mặc vào vì cái lạnh đến quá đột ngột, xuyên thẳng vào xương thịt. Những chiếc taxi của hãng nổi tiếng tuốt thành phố xuất hiện ở thị trấn làm Trụ gạt bỏ đi những hồ nghi và phán đoán về sự lạc hậu của vùng núi này. Trụ kéo lịch kịch va li, hỏi đường đến đồn cảnh sát huyện, nơi mình được phân công thực tập. Xuống một đoạn dốc ngắn, tấm biển cảnh sát huyện lộ ra, những người bạn trong nhóm thực tập đã đứng đợi ngay cổng. Nhóm Trụ có hai người nội tỉnh còn Trụ đến từ tỉnh nhỏ duyên hải, rất cách xa vùng này và không có tuyến xe khách nối liền. Mọi người đã quen biết trước nên không khí buổi gặp gỡ khá dễ chịu. Sau khi nhận giấy phân công, cả ba trở về khu nhà tập thể, tắm táp và ngủ một giấc nhỏ để lấy lại thăng bằng sau chuyến xe đêm dài. Trụ sẽ được nghĩ ngơi làm quen nơi mới một tuần, sau đó, sẽ bắt tiến hành điều tra chuỗi vụ mất cắp cà phê đang nóng khắp huyện núi.
Trụ tỉnh dậy thì thấy những người bạn trong nhóm đã đi ra khỏi phòng. Căn phòng mùa mưa ẩm ướt tối om, Trụ đứng dậy bật đèn, mở cửa sổ thì dưới đường phố đã sáng rực. Trụ đã ngủ một giấc dài, bỏ cả ăn trưa và giờ mới thấy từng khớp cơ như rời ra vì đói. Tiếng nước chảy từ vòi công cộng trong chiều tối thinh lặng nghe như một đoạn phim điện ảnh được chắt lọc âm thanh khá kỹ. Trụ rửa mặt qua quýt rồi cũng men theo những con đường trong thị trấn để ăn một chút gì đó, sắm vài thứ lặt vặt cho sinh hoạt hằng ngày. Thị trấn đêm cũng ồn ào, nhiều quán xá làm Trụ vô cùng háo hức và loại bỏ suy nghĩ nông cạn về vùng này. Trụ tấp vào một quán cháo trứng muối vì muốn ăn chút gì nóng nóng, dễ nuốt cho bớt lạnh. Mấy hớp trà xanh cùng những người lạ làm Trụ len lên cảm giác quý mến và chực trào cảm xúc của hạnh phúc. Trụ nhìn về phía những ngọn núi đang mờ mờ vào tối, hình dung vạn vật tĩnh lặng ở những cánh rừng biên giới đằng xa, nơi mình sẽ bắt đầu những cuộc thực tập điều tra đầu tiên.
3.
Một tuần dường như quá lê thê và kém hiệu quả cho việc làm quen với thị trấn và nhịp sinh hoạt của đồn cảnh sát. Hứng thú về những chuyến đi lên ngã ba biên giới và một vài cánh rừng gần chưa thấy xuất hiện trong dự định của Trụ vì mọi thứ chưa được ổn lắm. Thêm vào đó, chứng sốc độ cao do thay đổi địa lý sinh sống khiến não của Trụ thiếu oxi đột ngột, ít tập trung và hay quên, cộng thêm một chút áp lực của một sinh viên thực tập nên mọi thứ trở nên khó khăn.
Đêm trước ngày bắt đầu công việc, Trụ máng quân phục cho thẳng thớm sau gần cả tuần nằm trong vali, sổ tay, viết, máy ảnh và nằm đọc lại xấp tài liệu về khám nghiệm hiện trường.
Như thường lệ, những buổi sáng ở vùng này đều dày đặc sương. Trụ thức dậy sớm, tranh thủ dạo các con đường cảm nhận hơi thở lạnh lẽo đầu ngày, ngắm những tia mặt trời yếu ớt đang cố rọi lên thị trấn bé xíu, lấy chút phấn chấn cho công việc tập sự.
Trụ ăn sáng qua loa với bánh mì ốp la và trà xanh nóng rồi vội vào nhà tập thể thay quân phục, đi khẽ qua hành lang để báo cáo đội trưởng. Trụ ngồi sau xe của người hướng dẫn, chạy xuống những nông trường cà phê bìa rừng. Đêm qua xảy một vụ mất cà phê của nông trường, những tên trộm đã tướt sạch cà phê chín trong vòng một đêm. Vừa đi, Trụ vừa lẩm bẩm những việc phải làm khi xuống hiện trường, đôi khi nhăn nhó vì những kiến thức trên giảng đường không nhớ nỗi.
Đồi cà phê trùng điệp nối nhau bất tận làm Trụ ngỡ như đang lạc vào bối cảnh của tiểu thuyết về những điền trang. Cà phê đang chín đỏ nên khung cảnh càng căng mọng. Khu vực xảy ra vụ trộm đã được cán bộ trật tự khu vực phong tỏa. Việc thu thập dấu vết bắt đầu. Trong đầu Trụ bỗng nhiên sáng ra nhiều thứ, không còn quẩn quanh những điều trong vở. Dấu vết giày, vân tay, tàn thuốc lá, vết xe đẩy, mảnh vải găng tay… được đội điều tra thu thập khá kỹ để dễ cho việc giám định. Dấu vết ban đầu cho thấy, nhiều người tham gia vụ trộm này và hướng rút lui được tỏa ra nhiều nơi, có sự tính toán khá bài bản.
ảnh: Cà phê Tây Nguyên chín, ảnh: mencoffee.vn
– Lượng cà phê và số người nhiều như vậy, có thể các đối tượng đang giấu cà phê ở những ngôi làng xung quanh đây. Hướng mũi giày đều hướng đến những nơi này – Trụ lấy hết hơi đưa ra phán đoán của mình, tay chỉ về hướng những mái lá thấp cao tít xa.
– Cũng có lý, nhưng nơi đó người ta vẫn trồng cà phê, làm sao mà phân biệt được cà phê của họ và cà phê của nông trường. – Người hướng dẫn đưa ra những phản biện đầu tiên.
Trụ lung túng một chút, nhưng cũng cố trấn tĩnh mình:
– Em nghĩ, những người làm cà phê lâu năm, có thể biết được cà phê hái vào lúc nào dựa vào mùi và độ chín tươi. Buổi tối chắc không ai lọ mọ đi hái cà phê đâu. Những người làm thuê cũng chẳng nhận việc vào buổi tối. Cà phê hái buổi tối chắc chỉ là cà phê trộm từ nông trường.
Mọi người trong nhóm điều tra có vẻ tán đồng trước phán đoán của Trụ và nhóm lại một góc hiện trường để đưa ra những phương án giải quyết. Cuối cùng, không có một phán đoán mới nào xuất hiện. Đội trưởng quyết định bắt đầu kế hoạch rà soát những ngôi làng sát bìa rừng một cách bí mật. Trụ được giao việc ở một ngôi làng hướng tây, trong biên khu rộng lớn cùng với người hướng dẫn tập sự và một người trong cà phê lâu năm trong vùng.
4.
Ngôi làng bé nhỏ nép sát bên những ngọn núi thấp, đã quá sáng mà mặt trời chưa nhú hẳn, để lại màn không khí ẩm ướt và lạnh cóng. Trụ đi ngang những ngôi nhà đang ngái ngủ chìm trong sương, ngỡ mình như một gã trekking(*) chính hiệu hơn là đóng vai một người vào làng đi mua cà phê tươi. Hơi ẩm làm cho mùi cà phê chín bốc lên rõ rệt càng làm cho người làm vườn đi theo tin vào phán đoán của mình. Trụ nhìn hé qua tấm ván tường, nắng xuyên thẳng đến những bao cà phê đang để đầy phía trong. Sau một sáng lòng vòng thì cũng tìm thấy nơi có rất nhiều cà phê chín còn tươi. Một nhóm người lạ đang nằm ngủ tạm bợ trên chiếc chiếu manh và một tấm chăn mỏng đặt sát nhà kho. Trụ cùng cán bộ hướng dẫn phỏng đoán đây là những người hái cà phê đêm qua. Sau khi liên lạc với đội trưởng, cùng một số thông tin hỏi những người trong ngôi làng về những người đàn ông không phải người Xê Đăng ngủ lại trong làng thì đã có một số thông tin khả quan để giải quyết vụ việc. Trụ thở nhẹ vì bài thực tập đầu tiên mình hoàn thành tốt ngoài mong đợi. Sau khi giải quyết xong một số văn bản hiện trường phục vụ cho hoạt động tố tụng, Trụ xin phép cán bộ hướng dẫn về sau, gửi xe tại nhà trưởng thôn và đi bộ vào chơi trong rừng. Một ít nước lọc mang theo trở nên quý giá, nắng đã lên cao làm mùi núi thêm hanh nực. Trụ đưa mắt nhìn xa, rừng nối rừng típ tắt, thầm cảm phục tinh thần giữ rừng của những người trong làng.
Ảnh: biểu tượng chat Ola, nguồn: Marketingai.vn
Giữa đại ngàn xanh thẳm, Trụ bỗng nhận ra mình đang đang cô độc, bước đi càng lúc càng bơ vơ. Không khí bằng lặng nhàm chán. Trụ muốn nói chuyện với ai đó, nhưng giờ chỉ có cây và cỏ. Trụ móc điện thoại ra, xem có tin nhắn mới nào không, một tin nhắn đôi khi cũng làm Trụ thấy bớt đơn độc. Biên khu bỗng dưng sóng điện thoại đầy ở vạch báo, đôi khi trong thị trấn, có những lúc sóng chập chờn và GPRS của nhà mạng không kết nối được. Trụ tranh thủ đăng nhập vào chương trình chát ola cài trên điện thoại, nói chuyện với những người quen lẫn người lạ.
GPRS chạy nhanh tít tắt, những biểu tượng đầy tính hoạt hình của chương trình ola múa may khắp màn hình, rất nhiều tin nhắn offline hỏi thăm tình hình đi núi, một vài tin nhắn kiểu máy móc của những cái nick xa lạ, trong lòng Trụ bỗng nhen lên niềm vui rộn rã. Trụ tắp vô một góc cây to, tựa lưng để tiếp tục những mảnh chat đang rung lên trên điện thoại. Tán cây rộng rãi, tỏa bóng mát dễ chịu. Trụ treo một status: “ola dưới tán cây rừng” để câu nick đang lởn vởn trên mạng. Thỉnh thoảng, Trụ cười rú lên với những câu trả lời đáo để của lũ bạn. Cũng thi thoảng, Trụ tựa sát đầu một góc cây, ngửi mùi vỏ cây và suy nghĩ về một điều lãng mạn, thú vị nào đó.
– Anh đẹp trai, tránh ra cho nhảy xuống cái!
Trụ giật mình, luống cuống phán đoán âm thanh giọng nữ cao này từ đâu đến.
– Có nghe thấy gì không, tôi đang ở đây này! – Cô gái tiếp tục đề đạt nguyện vọng của mình một cách đanh chua.
Trụ nhíu mày ngước lên, cô gái người bản địa đang vắt vẻo đu trên một tán cây thấp ngay trên đầu mình. Bỗng nhiên, Trụ đứng phắt dậy, giơ tay một cách vô thức, hét thẳng vào mặt cô gái:
– Bạn muốn gãy cổ, gãy tay, gãy chân, gãy toàn thân hả?
– Anh tránh ra đi, tôi không cần hứng vậy đâu – Cô gái vừa nói vừa mỉm cười, hàm răng trắng bóc trông có duyên vô cùng.
– Không, lỡ may cô bị gãy toàn thân thì ai cõng cô đi bệnh viện. – Trụ vẫn đứng đưa tay ra hứng.
– Anh cõng chứ ai, anh hùng và mỹ nhân, thôi mệt quá, tránh ra tôi nhảy nè, mỏi tay quá.
Trụ vừa lùi ra, cô gái nhảy phựt xuống dưới đất. Ở cú chạm đất, hơi mất thăng bằng một chút nên hai bàn tay đụng đất, cô gái phủi phủi tay ngẩng mặt cười. Trụ nghĩ, nếu điêu luyện một chút nữa, cô gái ấy có thể thực hiện chiêu “té sấp lộn ngửa” trong võ học.
– Bạn giỏi quá…. mà trèo cây làm chi nguy hiểm vậy, uống chút nước đi, mồ hôi bạn đỗ đầy áo kìa – Trụ đưa cho cô gái một phần ba chai nước cuối cùng. Cô gái ngại ngần một lúc, vừa uống vừa nói, nét mặt bối rối đằng sau chai nước:
– Hái hoa, anh không thấy hoa của cây buông này rất đẹp à.
– Hoa bạn hái đâu, mà sao không kêu mấy anh trong làng hái cho?
– Tôi nghĩ, để hoa cho rừng đẹp, anh nhìn kìa, đẹp không? – Cô gái chỉ tay về hướng cánh rừng tây, hoa buông đang nở trắng rừng. Trụ tròn xoe mắt, đưa điện thoại chụp liên tục và nảy ra ý tưởng khi thấy đôi mắt đẹp long lanh của cô gái:
– Bạn có muốn chụp một tấm với hoa buông không?
– Có!
Lúc này Trụ thấy cô gái thẹn rõ rệt. Cô gái đang mặc váy dệt, dang tay trong nắng, đằng sau là hoa buông nối dài típ tắt. Trụ hứa sẽ rửa ảnh và mang cho cô vào bữa nào đó vô làng. Trụ tin rằng với con số megapixel của điện thoại tương đối lớn, thì việc rửa tấm ảnh cũng sẽ đẹp long lanh.
– Anh hứa rồi đó nha…
– Ừ, bạn muốn chụp thêm vài kiểu nữa không?
– Muốn, đợi một xíu, tôi đi lấy gùi, hay anh vào rừng hái măng với tôi, tôi sẽ cho anh một bịch măng tươi đem về…
Trụ và cô gái đi xuyên qua những tán cây để tìm những bụi tre rừng, những bối cảnh đẹp như tranh hiện ra làm những bức ảnh của cô gái bản thêm đậm đà… Trụ bỗng thấy hừng lên thứ xúc cảm tuyệt dịu, ngọt ngào giữa rừng xanh, nỗi cô độc vơi dần theo.
Đi giữa rừng, trong dòng suy nghĩ về tương lai gần, chỉ hiện lên trong đầu Trụ là việc trở ra thị trấn, tìm một tiệm ảnh để sang hình, rửa đem vào ngôi làng cho cô gái, đổi lấy một túi măng rừng và coi nụ cười trắng bóc…
Trần Minh Hợp
(*) Một hình thức du lịch khám phá bằng cách đi bộ, thường là đi rừng.
