Tác giả Truyện ngắn đăng trên báo Thanh Niên, năm 2010
Ảnh: Những ngày mưa ở V. mịt mù. Mưa từ phía núi về. Những váng nước mưa mang theo mùi của măng và nấm rừng. ( ảnh Tung Vlog)
Thị trấn V. mù mưa…
V. nằm dưới một quả núi. Trên đỉnh núi có một cái cây, nhìn xa xa trông giống chiếc vòng luân hồi trong Phật giáo. Mỗi ngày đi ngang thị trấn, tôi ước một ngày mình leo lên đến đỉnh núi, dựa lưng vào cái cây, và nhìn xuống V. Nhưng chẳng có một con đường nào dẫn lên đỉnh núi. Những người đi rừng trên núi, chỉ đến lưng chừng núi, hái măng và nấm rừng đem xuống thị trấn bán. Chẳng một gã nào lên đỉnh núi. Họ đồn rằng, dưới gốc cây, ngày xưa có một nhà sư tu ép xác khổ hạnh. Giờ trên đỉnh núi có những khúc xương người nằm vương vãi. Rồi những đêm trăng sáng, như có một cái bóng lờn vờn trên ngọn cây, dưới bóng trăng tròn. Đó là bóng của ông sư thoát tục lên niết bàn. Ở V., người ta vẫn kể cho nhau câu chuyện kỳ bí như vậy.
Chẳng một ai lên đỉnh núi cả…
Những đêm dài, tôi nằm mơ thấy bóng mình cũng lơ lửng trên cây. Có lẽ, cái cây trên đỉnh núi đã ám ảnh vào cuộc sống của tôi. Tôi nằm vạ vật trên giường, mồ hôi ướt đẫm trán. Những cơn ác mộng luôn làm tôi khó ngủ. Tôi trở dậy, ra vại múc một gàu nước mưa. Nước về khuya lạnh lẽo, quệt chặt vào cổ họng. Trăng đã buông sau những hàng dừa làm cho khu vườn thêm sáng sủa và yên tĩnh. Tôi ra sau vườn đi tiểu, sao đó trở lại giường ngủ lấy sức cho chuyến buôn ngày mai. Tôi là một gã buôn dừa. Mỗi buổi chiều, tôi đi mua dừa của các nhà vườn trong thôn, lột vỏ với lưỡi cuốc, chất đầy hai cần xé cũ mèm. Sáng ra, tôi dong xe lên thị trấn V. bán lại. Tôi bỏ dừa cho các tiệm chè, quán cà phê và vài mối nho nhỏ ở V. Chuyện buôn bán cũng giúp tôi có một cuộc sống tốt. Tôi sống cùng bà nội. Bà già lắm rồi, lại nặng tai. Nhưng sáng nào nội cũng dậy sớm chụm lửa nấu nước, quét xung quanh xéo quéo nhà rồi kêu tôi dậy rửa mặt, thay đồ, chở dừa ra thị trấn. Nội làm như một thói quen đã ăn vào da thịt. Nội pha hai ly sữa bột, tôi một ly, nội một ly. Nội bảo, uống lấy sức chạy xe…
Buổi sáng, đường ra thị trấn lạnh lẽo. Đường vắng, tôi nghe rõ tiếng gió thổi bên tai sát rạt. Đi ngang quả núi, nhả số xe, qua hết con dốc là V. hiện ra trước mắt. Thị trấn buổi sáng mù sương. Sương giăng giăng quanh quả núi mờ mịt. Tôi ngồi trên xe ngáp dài, đợi V. thức giấc. Khi V. thức giấc thì những trái dừa của tôi mới bán được. Tôi gọi một ly cà phê đá từ cái quán cóc đầu thị trấn. Cà phê dở tệ. Tôi nghe cả mùi ẩm mốc. Nhưng giá rất đắt. Tôi không buồn quan tâm bởi ngoài bà ta thì không ai bán cà phê ở cái giờ này. Thỉnh thoảng bà cũng mua giùm tôi một trái dừa xiêm. Tôi lấy bà giá vốn. Bà có vẻ rất vui nhưng vẫn bán cho tôi một ly cà phê đắt đỏ. Tôi uống cạn ly cà phê là lúc những nơi tôi giao dừa đã mở cửa. Tôi chạy chiếc xe Cub rách nát nhưng động cơ vẫn khỏe của mình đi lòng vòng thị trấn. Hai cần xé dừa oằn nặng yên xe. Chúng vơi dần. Điều này luôn làm tôi vui. Những trái dừa còn lại, tôi vào trong chợ thị trấn, trải bạt và ngồi bán cho những người đi chợ. Chỗ tôi ngồi là góc rách nát của ngôi chợ, không mái che, không tráng xi măng nhưng tôi phải trả phí “chỗ ngồi” bằng giá với những người ngồi trong mát. Nhưng điều đó cũng không làm tôi phiền lòng. Tôi là một người bán dừa ngạo mạn ở cái chợ này. Sự thật là như vậy, tôi ngồi im lặng, không bao giờ rao hàng hay chèo kéo những người đi chợ. Tôi không mặc cả. Dừa của tôi đem từ thôn ra nên phải có giá hơn những trái dừa non èo hay lợm mùi ga, nhập ở những nguồn tạp nham. Có điều, tôi không bao giờ lớn tiếng khi không vừa lòng. Tôi chỉ cười tiễn khách. Dừa của tôi vẫn bán được dù tôi có ngạo mạn thế nào đi chăng nữa…
Chợ tan, tôi tranh thủ mua ít đồ, ném phịch vào giỏ cần xé, chạy xe ngược về thôn. Phía sau xe, khói bụi mịt mù. V. khuất dần sau quả núi. Nội đã bắc sẵn nồi cơm chờ tôi. Tôi về, nội lật đật lấy đồ ra gọt nấu. Tay bà run run…
Hành trình một ngày của tôi lúc thú vị, lúc nhàm chán như vậy.
0o0
Tôi gọi V. là thị trấn mưa. Những nơi tôi đi qua trong những chuyến buôn dài có gì đó rất khác với V. Những ngày mưa ở V. mịt mù. Mưa từ phía núi về. Những váng nước mưa mang theo mùi của măng và nấm rừng. Mưa ở V. bất chợt đến lạ lùng. Mưa cứ đùng đùng đổ xuống thị trấn. Thỉnh thoảng, những cơn mưa trái mùa cũng rơi ở V. Trong màn mưa đục ngầu ngậm bụi bặm từ quốc lộ, V. buồn hiu hắt. Tôi chạy xe dưới những cơn mưa như thế trong những chuyến buôn hằng ngày. Cái áo mưa của tôi rách ở cổ nên những lúc V. mưa là phía cổ sau của tôi ướt đẫm và tê cứng. Tôi chưa có bao giờ có ý định mua một cái áo mưa mới chỉ vì cái cổ bị rách. Bản chất con buôn thỉnh thoảng nổi lên trong người tôi. Những chiếc áo mưa khác cũng lướt nhẹ qua thị trấn. Thị trấn V. mù mưa…
V. lại mưa. Cơn mưa mù thị trấn. Đường về thôn giăng giăng những màn nước mưa dày đặc. Cơn váng vất của ngày buôn làm tôi không đủ tỉnh táo để chạy xe trong mưa về thôn. Tôi đụt mưa ở một mái che rỉ sét của một cửa hàng bán gạo. Bà chủ ngồi nhìn mưa buồn thiu. Chẳng một người nào đi ngang ghé vào cửa hàng của bà để mua gạo. Những bao gạo đã bốc mùi ẩm mốc. Tôi cũng chẳng buồn nói chuyện với bà. Tôi ngồi về một phía chiếc yên xe rách nát, lồi những miếng mút vàng cáu bẩn. Tôi vuốt ngược nước mưa bám trên mặt, trên tóc. Mái tóc tôi khô cứng, nước mưa làm chúng bết lại rít rối. Tóc đã dài lắm rồi, phủ hai bên mang tai, tóc mái thỉnh thoảng rớt xuống phủ một bên mắt. Tôi dắt xe chầm chậm, men theo những mái che cũ kỹ đến một tiệm hớt tóc cách đó vài ba gian nhà. Chốc chốc, gió từ phía núi thổi vào, hất nước mưa về phía những mái hiên làm tôi lành lạnh.
Tôi dựng xe trước một tiệm hớt tóc nhỏ xíu. Trước tiệm là một tấm biển cũng đang mốc meo. Tôi thấy hình một cô gái và một chàng trai được vẽ bằng thứ sơn nước rẻ tiền. Môi cô gái đỏ chót. Môi chàng trai cũng tương tự nhưng chúng đều đã loang lổ lắm rồi. Tiệm chỉ có một chiếc ghế lớn, vài ba cái ghế nhựa dành cho những người khách chờ đến lượt. Tôi nghĩ, chẳng ai phải chờ vì nó bám đầy bụi. Cô chủ tiệm ngồi chống cằm, lơ đễnh nhìn màn mưa đang trút dày đặc ở V. Cô gái mặc chiếc áo sát nách màu đỏ, lộ bờ vai trắng nõn. Hình như đây là một tiệm hớt tóc thanh nữ.
Điều này cũng chẳng làm tôi ngại ngần. Mái tóc xù có vẻ bất cần và ngạo mạn. Tiếng bước chân của tôi không đủ lớn để gây sự chú ý của cô về phía tôi. Tôi bước vào tiệm, nhìn vào tấm gương to đùng treo trên vách, dùng hai tay vuốt ngược mái tóc của mình nhiều lần. Mái tóc dài lắm rồi, nhìn mặt tôi hõm sâu sau những chuyến buôn. Tôi thấy mình rẻ mạt. Cô gái đã nhìn tôi vuốt tóc, tôi thấy sau gương ánh mắt se sắt của cô, hình như cũng đã nhìn rất lâu lắm rồi. Tôi ngưng lại, quay đầu về phía cô.
– Anh vào đụt mưa à? – Cô gái ngồi với điệu bộ thư thả. Đưa bộ mặt bỡn cợt về phía tôi.
– Nếu cô vui lòng, ở đây mưa sẽ không tạt. Tôi cũng đỡ lạnh hơn.
– Nếu anh thích, có một người đàn ông nói chuyện trong lúc trời mưa như thế này cũng không tệ – Cô nheo mắt, nhìn ngữ điệu như thể chẳng còn gì để mất. Cũng lẳng lơ tợn. Tôi bật cười, sau đó đi rút một cái ghế nhựa cáu bẩn, dùng tay phủi một chút bụi tượng trưng, ngồi xuống, cũng nhìn mưa như cô:
– Tiệm hớt tóc ế nhệ cô nhỉ, mưa gió thế này cái gì cũng ế. Dừa xiêm mà cũng ế.
– Ha ha, anh đi buôn dừa xiêm à? – Cô bật cười thành tiếng, không lẫn được vào tiếng mưa.
– Sao cô biết, tôi có chào dừa xiêm với cô đâu? – Tôi trố mắt nhìn về cái điệu bộ đang cười cợt của cô.
– Cái cần xé của anh, tóc anh còn dính xơ dừa kìa…
– Cô thật ranh mắt – Tôi cười khẩy.
– Anh còn không, tôi sẽ mua một trái. Tôi muốn uống dừa xiêm, cũng lâu rồi không uống, bỗng dưng thèm.
– Hôm nay tôi ế mà – Tôi bật dậy bước đến chỗ dựng xe. Những cơn gió núi hất nước mưa về phía hiên, rịn vào người tôi lạnh ngắt. Tôi lách người một cách khổ sở để tránh nước mưa búng vào. Bỗng dưng, một chiếc ô bật lên ở phía sau. Cô gái hớt tóc đưa cái ô cho tôi:
– Cầm cái quái này mà che mưa – Cô gái bỏ đi vô tiệm, tôi có thẫn thờ đôi chút. Tôi cầm chiếc ô gỉ sét, bước nhanh về phía cần xé, lấy hai quả dừa xiêm được nhất. Tôi mang theo con dao bén dùng để gọt dừa vào luôn trong tiệm. Tôi chặt đầu dừa rất gọn. Vết chặt ngọt, hiện ra một cái miệng vừa phải để uống. Tôi luôn tỏ ra là một gã buôn có nghề. Cô gái tu nước dừa hồn nhiên như những đứa trẻ trong thôn. Cô làm vài ba bận, im lặng, sau đó cô đặt vỏ dừa ngay ngắn, trước tấm gương to đùng cáu bẩn. Vài sợi xơ dừa dính vào mép cô. Cô đưa tay vuốt vuốt bụng mình ra vẻ thỏa thuê như một con thú vừa chén được miếng mồi ngon, trông thật tự nhiên. Tôi chỉ mới tu được nửa trái. Cô lấy tay trái quệt vào miệng để lấy những miếng xơ dừa nhỏ nhỏ đi khỏi, phui phủi tay, đứng bật dậy dứt khoát:
– Dừa xiêm của anh ngon thật, nước ngọt xớt à, bao nhiêu vậy, tôi trả… – Giọng cô ta lẳng không chịu được.
Tôi vội bỏ trái dừa đang tu xuống, nuốt vội vàng:
– Không không, tôi cho không cô đó. Dù sao cũng ghé tiệm cô đụt mưa. Có qua có lại.
– Anh không sợ lỗ sao? Dân buôn sao mà rộng tay dữ vậy?
– Cô này buồn cười thật, lỗ lã gì một trái dừa xiêm chứ? Nếu cô thấy chưa vừa lòng thì hớt tóc cho tôi đi, tôi không rảnh để ngồi đụt mưa đâu cô gái, tôi đi hớt tóc đấy! – Tôi nói có vẻ nặng đi, cảm giác như mình bị đụng chạm. Đi buôn đâu phải lúc nào cũng phải sòng phẳng, phải thật sòng phẳng chứ?
– OK thôi, tóc anh cũng dài lắm rồi đó.
Tôi ngồi lên chiếc ghế nệm độc nhất ở tiệm. Ghế êm. Cô gái giũ thật mạnh cái khăn choàng, trong ánh sáng lờ mờ của bóng đèn cũ, tôi thấy bụi bung ra mù mịt. Cô choàng cái khăn lên người tôi. Tôi nghe mùi ẩm mốc bốc ra từ chiếc khăn, cảm giác như lâu lắm rồi chiếc khăn không được ai rớ tới. Cô chồm người phía trước lấy kéo và máy cắt. Cô nhờ tôi cắm điện cái máy cắt. Ổ bị long đinh nên tôi cắm phải một lúc sau mới ăn điện. Cô gái bắt đầu cắt tóc cho tôi. Tôi thấy mắt cô đẫm buồn. Bàn tay cô run run như thể lần đầu tiên cầm kéo hớt tóc cho khách.
V. vẫn mưa, thị trấn mịt mù, buồn hiu…
Chiếc máy cắt tóc chạy rì rầm trên mái tóc của tôi. Những đoạn tóc ngắn, từ từ rơi xuống, phủ đen tấm khăn choàng và nền tiệm ẩm mốc.
– Cắt cụt thiệt cụt cho tôi cô nhé. Tôi lười đi tiệm hớt tóc lắm – Tôi lên tiếng phá vỡ không gian yên lặng kéo dài.
– Ừ, mặt anh có vẻ hợp với mái tóc vài ba phân hơn là mái tóc dài chẻ hai mái này – Cô vừa chải đi chải lại mái tóc tôi vừa nói, nhìn đôi mắt của cô rất thành thật.
– Vậy thì cô cắt đi… – Tôi cười nhẹ.
Cô gái đã cắt xong mái tóc cho tôi. Mái tóc độ ba phân, nhô lên phần trán cao của tôi, nhìn hung tợn. Cô bắt đầu cạo những gốc tóc còn sót lại hai bên mang tai và sau ót.
– Anh thích mai tóc ngang hay mai tóc dài? – Cô vừa hỏi vừa nhìn vào tấm gương phía trước khi dao cạo của cô đang dừng ở mai tóc phải của tôi.
– Mai ngang đi, mai dài nhìn hung quá, chẳng còn ai dám mua dừa xiêm của tôi. Có khi, lúc đó chuyển nghề hớt tóc.
Cô bật cười, rút chốt, ngã ghế về phía sau. Tôi nằm dài trên ghế. Cô cạo mặt, râu và lấy ráy tai cho tôi. Bàn tay cô nhẹ nhàng di chuyển trên da mặt tôi. Cảm giác cáu bẩn trên mặt tôi dần dần biến mất. Tôi nhắm nghiền mắt. Tôi sợ chạm ánh nhìn về phía cô.
– Xong rồi đó, anh buôn…
Tôi nhỏm người dậy, ngó ngiêng lại mái tóc trong gương. Lần đầu tiên, tôi thấy khuôn mặt mình rất lạ. Cô gái đã cắt cho tôi mái tóc đẹp nhất. Cô gái vừa giũ chiếc khăn, lau chùi máy cắt cho bay những cọng tóc của tôi bám vào chúng:
– Anh xem, không vừa lòng chỗ nào, tôi cắt lại cho, không khéo để về nhà rồi hối hận…
Tôi vẫn tiếp tục nhìn vào gương. Tôi dùng tay vuốt vuốt mái tóc của mình, một chút lạ lẫm len vào, tôi chẳng có gì phải phàn nàn:
– Được rồi đó.
Tôi đặt chân xuống đất, xỏ dép:
– Cô lấy thêm bao nhiêu, một mái tóc như thế này mà chỉ đổi lấy một trái dừa xiêm thôi sao, thật không công bằng cho cô.
Cô bật cười:
– Không sao, đã thỏa thuận rồi mà. Thuận mua vừa bán, dân buôn như anh rành câu này quá mà – Cô nguýt mặt lên, nhìn “dễ thương” vô cùng.
Tôi cài mũ bảo hiểm. Thị trấn đã ngớt mưa, những màn mưa lắc rắc rơi nhẹ xuống các con đường ở V. Tôi phải chạy xe trở về thôn, đi đến những nhà vườn hái dừa cho chuyến buôn ngày mai. Tôi lục trong cần xé còn đúng ba trái dừa xiêm, tôi cầm vào tiệm, để lên bàn:
– Thuận mua vừa bán nhé, cô gái!
Tôi chạy xe như bay về phía thôn. Quả núi còn đang ngậm nước mưa, mờ ảo như khoác lên một lớp sương bàng bạc. Thỉnh thoảng, tôi quay lại, cô gái hớt tóc vẫn đứng ở cửa nhìn về hướng tôi. Có lẽ, nếu không vì chuyến buôn ngày mai, tôi đã đụt mưa với cô gái nguyên chiều…
0o0
Cảm giác về cô gái hớt tóc ở thị trấn cứ chờn vờn trong đầu suốt lúc tôi chạy xe về thôn. Những màn mưa lắc rắc đeo thêm làm tôi vẫn có cảm giác lạnh lẽo, trống vắng. Tôi dừng xe trước một tiệm tạp hóa mua cho nội một hộp sữa bột. Tối qua, trong lúc ngái ngủ, tôi nghe nội vét sữa rồn rột để pha hai ly như mọi ngày. Nội pha cho tôi nhiều hơn. Chẳng biết, trưa giờ, ở nhà nội có còn gì ăn không? Tôi mua thêm vài bịch bánh bông lan có nhân dâu mà nội bảo cái thứ đó ăn được. Mưa ở thôn có dấu hiệu đã tạnh từ lâu. Trên đường chằng chịt những vết bánh xe, trơn như mỡ. Những vòng xe liểng xiểng làm tôi phải chống chân xuống đất liên tục. Đôi dép tôi bết đầy bùn đất. Nội đang múc nước mưa hứng được từ cái máng nước đã rỉ sét, loang lổ nhiều chỗ để vo gạo. Khói đã bốc cao trong gian bếp.Tôi khệ nệ xách cặp cần xé vào nhà, uống ca nước rồi vội vàng xách dao, dây thừng đi hái dừa cho buổi buôn sáng mai. Buổi trưa nội dầm cá kho để nấu canh với mấy lá mồng tơi còn sót ngoài vườn…
Sau khi ngã giá với chủ vườn, tôi tròng chân vào vòng dây chuối. Vắt dao lên đai hông. Cột một đầu dây thừng vào gốc dừa, một đầu tôi đeo theo để khi chặt xong những quầy giữa trĩu quả, tôi còn có thứ để kéo dừa xuống, không làm chúng lọt ùm xuống mương nước. Một đoạn sau, tôi đã trèo tới ngọn dừa. Từ bé, tôi đã thích trèo lên ngọn dừa nhìn xuống cả thôn. Tôi thấy những mái nhà cũ kỹ và những ao nước đục ngầu. Bây giờ, thỉnh thoảng tôi cũng nhìn xuống nhưng chẳng sâu đậm gì. Tôi gọt vỏ dừa một cách mau lẹ và gọn gàng, đếm dừa, móc tiền trả cho chủ vườn rồi tranh thủ đi đến vườn khác. Mỗi ngày đi độ ba vườn là tôi đủ dừa cho chuyến buôn ngày mai. Chiều đã buông xuống, còn sót lại chút ẩm ướt của cơn mưa buổi trưa. Bỗng dưng, tôi nhớ cơn mưa trưa ở V… Có lẽ giờ này, thị trấn đã tạnh mưa, tiệm hớt tóc cũng đã đông khách…
0o0
Tôi rồ xe lên con dốc. Thị trấn V. hiện ra trước mắt. Cũng những chuyến buôn cũ với những mối quen rồi trải bạt ở góc chợ để bán những trái dừa xiêm còn lại. Tôi đến và rời khỏi V. như một thói quen được mặc định. Tiệm hớt tóc có cô gái thích uống dừa xiêm dần dần mờ nhạt. Thị trấn V. vắng dần những cơn mưa…
0o0
Góc chợ cũ kỹ. Tôi ngồi ngáp dài. Chẳng một người đi chợ nào ngó đến chỗ tôi. Một ngày buôn ế ẩm. Tôi cũng chẳng thèm mời mọc. Tôi luôn là một kẻ buôn dừa ngạo mạn, dù gì dừa tôi cũng ngon nhất ở cái thị trấn nhỏ thó này. Tôi đưa tay vuốt vuốt mái tóc để bớt nhàm chán. Mái tóc ngày trước cắt ở tiệm hớt tóc trên thị trấn giờ đã dài lắm rồi. Tóc đã phủ mang tai và sau ót làm tôi có cảm giác nóng bức. Tôi lùa vội mấy trái dừa còn sót lại cho vào cần xé, xếp lại tấm bạt, rồ xe ra khỏi chợ, đến tiệm hớt tóc ở lưng lửng thị trấn.
Góc chợ cũ kỹ. Tôi ngồi ngáp dài. Chẳng một người đi chợ nào ngó đến chỗ tôi. Một ngày buôn ế ẩm. (nguồn: Báo Pháp Luật online)
Chiếc xe Cub nổ tành tạch trên con đường thị trấn. Hình ảnh cô gái hớt tóc rõ nét trong đầu. Không biết cô gái cắt cho tôi mái tóc mà tôi ưng nhất có còn nhớ một gã buôn dừa tạt vào tiệm đụt mưa vào buổi trưa thị trấn V. mưa mù mịt? Tôi thắng xe trước tiệm hớt tóc. Cánh cửa sắt rỉ sét, đóng chặt. Cánh cửa cũ đến độ muốn vụn ra. Tôi dựng xe trước cửa tiệm, đợi chờ. Tự dưng, tôi muốn gặp cô gái, ít ra cũng cho cô vài trái dừa xiêm ế ẩm. Điều đó đủ làm tôi vui. Tôi lại nhìn về quả núi, tôi lại muốn được leo lên đỉnh núi, dựa vào gốc cây, nhìn xuống V. Tôi thấy những gã đi rừng đang vác măng và nấm rừng xuống thị trấn. Các gã về thị trấn lại mang theo câu chuyện về những khúc xương người trên đỉnh núi và bóng người lờn vờn trên ngọn cây vào những đêm trăng sáng. Cô gái vẫn chưa đến mở cửa tiệm.
– Anh đến hớt tóc à? – Bà chủ cửa hàng gạo bên cạnh hỏi tôi. Cách mấy gian nhà mà tôi vẫn nghe giọng bà rõ nét.
– Dạ, sao giờ này cửa tiệm vẫn chưa mở hả cô?
– Trời à, làm gì có hớt tóc ở đây, con đó làm gái đấy. Nó chẳng cắt tóc cho ai bao giờ, chỉ làm gái thôi. Nó hay đi với những thằng cha đi rừng. Mà bây giờ nó đi thật rồi. Nó không trở lại thị trấn này đâu…
0o0
Cô gái hớt tóc ở thị trấn mưa đã đi rồi…
Cô gái cắt cho tôi mái tóc ưng nhất giờ không còn ở V.
Thị trấn V. bỗng đổ cơn mưa vào giữa trưa. Thị trấn V. mù mưa. Tôi rồ ga, chạy xe trong mưa về thôn, mặc cho mưa đang mù trước mặt…
Trần Minh Hợp
